Biografie Gerardjan Rijnders

Gerardjan Rijnders werd op 2 juni 1949 geboren in Delft.

Na zijn middelbare school ging hij in Amsterdam naar de regie-opleiding aan de Toneelschool en tegelijkertijd studeerde hij Rechten aan de Universiteit van Amsterdam. Beide opleidingen heeft hij afgerond. Op de regie-opleiding werd hij begeleid door Leonard Frank, bij wiens toneelgroep Baal hij in 1974 debuteerde als professioneel regisseur. Hiervoor, na zijn eindexamen in 1973, werkte hij als regie-assistent van Fritz Marquardt, die uitgenodigd was om Penthesilea van Heinrich von Kleist voor de Toneelraad Rotterdam te regisseren. Werken met Marquardt betekende voor Gerardjan Rijnders het vak voor negentig procent leren.

In 1975 werd Rijnders samen met vier andere regisseurs gevraagd om te regisseren bij een nieuwe toneelgroep F Act op, een groep waar jonge regisseurs een kans kregen om professioneel theater te maken, een initiatief van de toenmalige Rotterdamse Toneelraad. In het eerste jaar regisseerde Rijnders een eigen bewerking van Sofokles’ Antigone. In het jaar daarop speelde hij de titelrol in Schreber dat hij samen met Mia Meijer schreef en dat werd geregisseerd door Paul Vermeulen Windsant.

Na regies bij De Nieuwe Komedie (Voor niks gaat de Zon op) en bij het Projekttheater van Frans Strijards (Transsiberië Expres van Copi en zijn eigen stuk Dollie of Avocado’s bij de Lunch) werd hij in 1977, tijdens het werken Sternheims Burger Schippel voor toneelgroep Globe, gevraagd om samen met regisseurs Paul Vermeulen Windsant en Ulrich Greiff de leiding van dit gezelschap over te nemen. Onder zijn artistiek leiderschap (tot 1985) werd Globe een van de spraakmakendste gezelschappen van Nederland.

De volgende twee jaar regisseerde hij voornamelijk voor het Publiekstheater en de Toneelschuur.

Van 1987 tot 2000 was hij artistiek leider van een nieuw gezelschap, Toneelgroep Amsterdam, dat is ontstaan uit een samengaan van het Publiekstheater en toneelgroep Centrum. Dit nieuwe gezelschap staat inmiddels bekend om haar producties van zowel klassiek als modern repertoire, meestal van een artistiek hoog niveau en dikwijls spraakmakend, niet in de laatste plaats door de zogenaamde montagevoorstellingen van Gerardjan Rijnders zelf. In 1996 regisseerde hij bij het Deutsches Theater (Berlijn) zijn eigen stuk Moffenblues; en in januari 1998 bij Schauspiel Bonn Malstrom, de opvolger van Licht; in november 1998 heeft hij bij het Deutsches Theater Penthesilea geregisseerd.

Naast regisseur (en tv-regisseur) is Rijnders ook auteur (met meer dan dertig titels op zijn naam) en soms ook acteur. Sinds 2000 is Rijnders free lance theatermaker en werkt(e) hij bij o.a Toneelgroep Amsterdam, Het Nationale Toneel, Het Zuidelijk Toneel, Het Rotheater, Het Zuidelijk Toneel, De Mug met de Gouden tand/VPRO, ToneelgroepDe Appel, Suver Nuver ,Carver, Wunderbaum, De Warme Winkel en Dood Paard.


Onderscheidingen


Albert van Dalsumprijs 1977 voor Schreber

Albert van Dalsumprijs 1988 voor zijn aandeel in de totstandkoming van drie nieuwe Nederlandse stukken bij Toneelgroep Amsterdam (Bakeliet, De Caracal en De Hoeksteen)

De Theaterfestival Prijs in 2000 voor De Cid

De Hendrik de Vries prijs, 2001, voor zijn gehele oeuvre.

De Prins Bernhard Cultuurfonds Theater Prijs, 2003, voor zijn gehele oeuvre

GESCHIEDENIS

 

SEIZOEN 2014/2015

DE LAATSTEN
De Hollanders
Eindregie


VAN GOGH SPREEKT
Een solo over Theo van Gogh geschreven door Roeland Hazendonk,
gespeeld door Porgy Fransen

Stichting Luce
Regie

PAX MAMMA
Arnon Grunberg
De nieuw Amsterdam
Regie


MACBAIN
Dood paard
Tekst

JEANNE
(Toneelschuurproducties)
tekst

En dan ook nog de reprise van
LA PALOMA
Bert Edelenbos

Foto Piek
Hummelinck Stuurman Theaterbureau

Regie


 

SEIZOEN 2013/2014

JANDERGROUWND
janderground
Foto: Sofie Knijff
GESELECTEERD VOOR HET VLAAMS THEATERFESTIVAL
De Warme Winkel
Eindregie

ABSINTHE
Arhur Japin
de
            hollanders
Foto: Maartje Strijbis
De Hollanders
Regie

MACBAIN
Bewerking van 'Macbeth'
MacBain
Lissabon
tekst

DE MENSHEID ZIJ GEPREZEN
Arnon Grunberg
de mensheid zij
          geprezen
De Nieuw Amsterdam
Regie

HET EVANGELIE VAN PILATUS
De nieuw Amsterdam

Bewerking

LA PALOMA
Bert Edelenbos

Regie
Hummelinck Stuurman Theaterbureau

 

DE KINDEREN VAN DE NACHT
De Oresteia
oresteia

Tekst en regie
Noord Nederlands Toneel

THEATER NA DE DAM
Hadewych Minis e.a. in Carre
Regie

WENDE ZINGT WINTERREISE
Muziek Boudewijn Tarenskeen

Met Wende Snijders en Gerard Bouwhuis
Regie

CLUB 27
Van Flip Broekman
regie
Van 't Hoftheater

 

'BAKELIET' opgenomen in de canon van het Nederlandse theater!
Samengesteld door Theater Instituut Nederland
Opgeheven per 01-01-2013. Een schandaal!


 

SEIZOEN 2012/2013

De laatste van 3 Tsjechovs, De kersentuin!
Hummelinck Stuurman Theaterbureau

De Meeuw oom
          wanja kersentuin
De Meeuw (2011), Oom Wanja (2012) en De Kersentuin (2013). Foto's Erwin Olaf
Regie

DE BEMINDE
DE BEMINDE
Vertaling

HET SPOOKHUIS DER GESCHIEDENIS
Wunderbaum
tekst

CLOACA
Maria Goos
cloaca affiche
Hummelinck Stuurman theaterbureau
Regie

JANDERGROUWND
Jandergrouwnd
Foto: Sofie Knijff
De Warme Winkel
Eindregie

NARCISS
Met Kathenka Woudenberg
affiche narciss
Foto: Arjan Benning
Theatergroep Over de IJssel
Tekst en regie

BANG
drie stukken gespeeld in de raadzaal
De veenfabriek
Tekstbijdrge

DE GOUDEN KOETS
Theatergroep Over de IJssel
Eindregie

BACH&HANDEL/HET DUEL
Tamar Muziektheater
coaching

DE HOLLANDERS
Arnon Grunberg
De hollanders
Foto: Ben van Duin
Regie
De Hollanders


ANSWER ME

Dood Paard
december 2012, New York
Tekst en spel

DE KERSENTUIN
Anton Tsjechov
De kersentuin
Foto: Erwin Olaf
Hummelinckstuurman Theaterbureau
Regie

DE MENSHEID ZIJ GEPREZEN
Arnon Grunberg
de mensheid zij
          geprezen
De Nieuw Amsterdam
Regie

BENT
bent 2
Foto: Joost de Haas
Reprise
Regie

tOCADA
Beroerd
tOCADA
Gespeeld in Portugal met en door Luz Dacamara
tekst

DAS KOOR
Blod & frag
menten Penthesilea
RITS Brussel, Master Spel
3,4,5 en 8 juni 2013

Kaaitheater Studio's



Seizoen 2011/2012

WIE IS ER BANG VOOR VIRGINIA WOOLF?
Edward Albee
Hummelinck Stuurman Theaterbureau
Reprise
Regie

DE GOUDEN KOETS
Theatergroep Over de Ijssel
Eindregie

DE VREK
Molière
Toneelgroep Amsterdam
vertaling

ANSWER ME
Dood Paard
29 & 30 september, 1 oktober
Tekst en spel

BANG
drie stukken gespeeld in de raadzaal
De veenfabriek
Tekstbijdrge

ROCHESTER RE: MIX
SODOMA-collage, een 'poepenkast'
Door derde jaar regie RITS.Samen met Pol Dehert
2 december 2011
Begeleiding
Beursschouwburg Brussel

BAZEL
Willem de Wolf
Dood Paard
Spel

OOM WANJA
Anton Tsjechov

Hummelinck Stuurman Theaterbureau

Regie

HUSBANDS
John Cassavetes
Toneelgroep Amsterdam
vertaling

VALANGST
Matzer theaterproducties
Tekstbijdrage

BACH&HANDEL/HET DUEL
Tamar Muziektheater
coaching

DE HOLLANDERS
Arnon Grunberg
Reprise. Speeldata
Regie

NARCISS
Met Kathenka Woudenberg
Theatergroep Over de IJssel
Tekst en regie

HET SPOOKHUIS DER GESCHIEDENIS
Wunderbaum
tekst

ALPHA CENTAURI
Joeri Vos
Bellevue Theater Amsterdam
Spel en regie



SEIZOEN 2010/2011

WILLIAM WILSON
Bewerking van een verhaal van E.A. Poe van en door Herman Egbers

Prem: 10 september Toneelschuur Haarlem
Het Pakt
Eindregie

Ginny & The Tonics
muziektheater van Michel Sluismans e.a.
Het Nationale Toneel
Eindregie

Retour Hollandse Spoor
Vervolg op Hollandse Spoor
prem: 10 september 2010, Het Nationale Toneelgebouw
Het Nationale Toneel
Tekstbijdragen

Answer Me
Dood Paard
12,13 en 14 Mei in Lissabon!
Tekst en spel

Bazel
Dood Paard
Spel

AMAZONES
Over de droom van Leni Riefenstahl: de verfilming van 'Penthesilea' van Heinrich von Kleist.



Foto: Leo van Velzen
Rotheater
Bewerking & regie
Prem: 16 10 2010

Steeds meer mensen vieren hun verjaardag niet
Carver
Tekstbijdrage

Ponyclub, geen Trojaanse vrouwen
Boogaerdt/Van der Schoot
Begeleiding

AEON
'Niets zal vergaan'
Een monoloog geschreven door Kiek Houthuijsengebaseerd op de brieven van Rob Wouters
De Toneelfabriek
regie


MARILYN MONROE, DIAMONDS ARE A GIRL'S BEST FRIENDS
Reprise
Matzer Producties
Tekstbijdrage

DE MEEUW
Anton Tsjechov

BENT
Martin Sherman

In het kader van Theater na De Dam
Regie

DE HOLLANDERS
Arnon Grunberg

21 t/m 26 juni
Afstudeerproductie ATKA
Regie

FINLAND
7 t/m 17 juli Over het IJfestival
Hotel Eldorado
Tekst

Voor eerdere seizoenen zie: schrijver/regisseur:
biografie

 

 

 

 

 

 

SEIZOEN2009/2010

BERM
Bellevue Lunchtheater
Stuk van Rik van den Bos met Henny Orri en Diane Lensink
Regie

ZOMERTRILOGIE
Carlo Goldoni
Toneelgroep Amsterdam
vertaling

POESKAFEE
Wanda Reisel
Rotheater
Regie

MARILYN MONROE, DIAMONDS ARE A GIRL'S BEST FRIENDS
Matzer producties, regie: Madeleine Matzer
Tekstbijdrage

UBU
&
HET PROCES UBU

Alfred Jarry & Simon Stephens
Toneelgroep Amsterdam

 

SEIZOEN 2008/2009

De tien gezworenen
Reginald Rose

Vertaling, bewerking en regie
Afstudeervoorstelling ATKA
prem.:15 juni 2009
itsfestivalamsterdam.com

Victory Boogie Woogie
Het Zuidelijk Toneel
Tekst en regie

Ben ik al geboren?
Tekst en regie
Toneelgroep De Appel
|
Beeld: Serge Ligtenberg
Geselecteerd voor het Theaterfestival 2009
Sacha Bulthuis genomineerd voor de Theo d'Or

Woyzeck
Georg Büchner
Rotheater
Regie

Tragedie
Geënsceneerde lezing in Florence
www.teatrodellalimonaia.it

Etre Blessé
Karina Holla
Regie (nl.)
Karina Holla genomineerd voor de VSCD mimeprijs

SEIZOEN 2007/2008

Wie is er bang voor Virginia Woolf?
Edward Albee
winnaar toneelpublieksprijs 2007
De voorstelling won ook de toneelkijker
Een prijs toegekend door de Vrienden van de Delftse Schouwburg De Veste
Voor de beste toneelvoorstelling van het seizoen 2006/2007
Delft, 15 september 2007

De buik vol
Mosse Lezing
19 september, 17 uur, Mozes en Aaronkerk
Een lezing over homoemancipatie en welke rol het theater daarin (niet) kan spelen
Afgewisseld met scènes uit ' We doen wat we kunnen' van Dik Boutkan en Martin van Poppel
Fragmenten uit de film zijn te zien op Youtube.

De kleine man
Jim de Groot & de Matangi's
Een ode aan het Nederlandse lied van 1890 tot 1930
Eindregie
Prem: ma 29 - 10 -2007, Leidse Schouwburg

foto: Trea van Drunen

Gods Wachtkamer
Carver
tekst en regie

foto: Ben van Duin

Hollandse Spoor
Het Nationale Toneel
Voorstelling t.g.v. de opening van de nieuwe zaal achter de koninklijke schouwburg
Tekst: Nazmiye Oral, Kiek Houthuijsen, Gerardjan Rijnders e.a.
Regie: Johan Doesburg

Bazel
Dood Paard
Een tekst van Willem de Wolf, gespeeld door Gillis Biesheuvel en Gerardjan Rijnders


As you like it
William Shakespeare
Het Nationale Toneel
Bewerking, samen met Janine Brogt, en regie

foto: Annaleen Louwes

Malpensa
Ilja Leonard Pfeijffer
Annette Speelt
Regie

Moskou-Oetrosjki
Een passiespel in 38 stations
van Robert Nemack, Bruno Nelissen e.a.
Producent: Kameroperahuis
Artistieke coaching

Zum Wohl!
Suver Nuver
Een voorstelling over woede en walging
Oerolfestival, de Parade en de rest van het land
Tekst en regie

seizoen 2006/2007

Stills
Een voorstelling van Carla Mulder e.a.
n.a.v. drie-dimensionale foto's van haar grootvader uit het begin van de vorige eeuw.
Eindregie.
(meer informatie)

Tocada (o el coamante olvidado)
25 augustus 2006
Geënsceneerde lezing van Beroerd (of de vergeten medeminnaar)
Tijdens het zesde festival de dramaturgia europea contemporánea in Santiago de Chile, Chili.

Revue Utrecht
Voorstelling n.a.v. het 65 jarig bestaan van de Utrechtse Stadsschouwburg

Drakengebroed
Het Nationale Toneel
Een toneelstuk over de tweelingdochters van Ulrike Meinhof
Naar een oorspronkelijk idee van Marie-Louise Stheins en Antoinette Jelgersma
Gespeeld door Het Nationale Toneel, regie: Ivan van Urk
Tekst.
(fragment)

Alles moet weg
Els Inc
Herneming van een bewerking van De Hoeksteen
Regie: Arie de Mol

Woord
Firma Rieks Swarte
Herneming van een voorstelling uit het Cordoba festival
Tekst

Jan
Het Zuidelijk Toneel
Tekst voor een voorstelling van Het zuidelijk Toneel over...het vak!
Regie: frans Strijards

De zelfmoordenaar
Tekst van Rutger Weemhoff
Geënsceneerde lezing op 8 oktober in theater Bellevue, 16.30 uur
(Meer informatie)

Jadwiga's laatste reis
Documentaire over een Poolse vrouw in Breda
Die op reis gaat om in Warschau begraven te worden.
(meer informatie)

Echt iets om naar toe te leven
Van Arjan Ederveen
Komedie over een terminaal zieke lesbische kinderboekenschrijfster
Toneelgroep Amsterdam
Regie.

Dogville
Rotheater
Vertaling van de toneelbewerking van Chistian Lollike
Van het scenario van de film van Lars von Trier
Regie Pieter Kramer

Wie is er bang voor Virginia Woolf?
Van Edward Albee
Hummelinck Stuurman Theaterbureau
Met Olga zuiderhoek, Porgy Franssen, Eline ten Camp en Ruben Brinkman
Decor en regie

(beeld: Piek)

Tragedie
Toneelgroep Amsterdam


Titus geen Shakespeare
The Glasshouse
Reprise, regie Kees Roorda


De verstekeling
Een tekst voor een levenslied.
Een project van Cees Krijnen.
Muziek en zang :Fréderique Spigt
Luister naar het lied

Meta
Afstudeervoorstelling HKU
Acteursopleiding
Prem.: 16 juni 2007
Tekst en regie

Weeralarm
'Vrienden van de dansmuziek
Eindregie

seizoen 2005-2006

Thyeste
Opera van Jan van Vlijmen, libretto Hugo Claus.
Een co-productie van de Nationale Reisopera en De Muntschouwburg in Brussel.

Het bezoek
De Appel
Een nieuw stuk speciaal voor Toneelgroep De Appel geschreven.
Gebaseerd op Het bezoek van de oude dame van Friedrich Dürrenmatt.
Première: 3 december 2005 in het Appeltheater, Den Haag.

Huis van de toekomst
Toneelgroep Amsterdam
Voor de productie Huis van de Toekomst, een multi-media voorstelling van Carina Molier, schrijft Gerardjan Rijnders samen met Carina Molier het basis scenario
Première: 12 maart 2006.

Alles Moet Weg!
Els Inc.
Toneelgezelschap Els Inc. speelt Alles moet weg! gebaseerd op Gerardjan Rijnders'
De Hoeksteen uit 1987. Speciaal voor deze productie herschreef Rijnders deel 4 en deel 5.

Blöd
(Bellevue/ Theaterzaken Via Rudolphi.)
Reprise van de succesvolle lunchpauzevoorstelling.

Het hay dieet
coproductie van Productiehuis d'amor, Theater De Lieve Vrouw en het Mondriaanhuis Museum voor Constructieve en Concrete Kunst)
Mark Kraan en Mariël Vaartjes maken een voorstelling n.a.v. een decorontwerp dat Piet Mondriaan maakte voor het toneelstuk
'Het vergankelijke is eeuwig' van Michel Seuphor. Gerardjan Rijnders helpt..

Zien en zien
Stan en DitoDito
Gespeeld door o.a. Guy Dermul en Sara de Roo
Theatre de la Bastille in Parijs op donderdag 24 en vrjjdag 25 november 2005.

Bob, Bob, Bob en Bob
Joost II Sickenga
Bellevue lunchtheaterproductie
Première: 30 april 2006
Regie

Laten stikken
Een film over euthanasie in opdracht van de NVVE
Scenario en regie

beeld: charlotte bogaert
Tekst voor Joop

Tekst voor Maska Ljubjana

Titus geen Shakespeare
Door The Glass House, regie: Kees Roorda
Nieuwe, bijgewerkte versie

De snelheid van de tijd
gasthuissessie van Carina Molier en Gerardjan Rijnders

Beeld: Annet Kammerich

Alpha Centauri
Geschreven door Joeri Vos
Afstudeervoorstelling toneelschool Arnhem

beeld: Noël S. Keulen
Bekroond met de publieksprijs ( 1 van de 3) op het ITS festival te amsterdam, juni 2006.